[B] PANGLONG ZUPHPAWNG
Daw Kaba VII[/B]
1947 ning gaw, Jinghpaw mung labau hta grai laklai ai, grai ahkyak dik ai, grai matsing hpa shaning rai nga ai. Hpa majaw nga yang, 1947 ning lapran e, anhte Jinghpw ni a gam maka hpe, anhte nan maw mawn hpang wa ai shaning rai nga ai.
Kasa Lata Sai.
1947 ning, January shata laman hta Myitkyina Ayebeng wa gaw ngai hpe, Sammung Panglong mare 5-7-47 ya shani, Bumga Masha ni a zuphpawng hpawng na re majaw, zuphpawng sa lawm na matu Jinghpaw Kasa salang lata da na shana ai.
Dai majaw, 29-1-47 ya shani, Ginwang shagu na mungdu salang ni hpe Myitkyina de shaga zuphpawng nhtawm, Jinghpw Hpaga Hpung ni a modaw gram ginsum hta hpawng let, zuphpawng sa lawm na kasa salang marai (8) hpe lata san da saga ai. Dai kasa salang ni gaw, lawu de na hte maren rai nga ai.
1. Sama Du wa Sinwa Nawng Ningbaw, Kamaing.
2. Wabaw Zau Rip Amu Madu, Myitkyina.
3. Salang Dingra Tang Kasa, Putao.
4. Duwa Htingnan Gum Ja Kasa, Sumpra bum.
5. Duwa Karing Naw Kasa, Sumpra bum.
6. Chyinghtawng Duwa Zau Naw Kasa Sadon.
7. Duwa Nding Tawng U Kasa Hukawng.
8. Sara Chang Zung Kasa Lawhkawng.
Hpang shani Panglong zuphpawng de rawt sa wa na re majaw, dai shana jang Jinghpaw Hpaga Hpung rung gawk e, Lahta de na Kasa salang ni hte kaga Kunghpan Hpung hte Pawngyawng Ram Rawt Hpung ningbaw ningla ni gaw, zuphpawng hta sa tang shawn na Mungga hpe bawngban myit hkrum daw dan da saga ai.
[B][I]Jinghpaw Ni A Mungga Laika[/I][/B]
1. Myen ni hte rau shanglawt la na.
2. Shanglawt lu ai hpang, Jinghpaw ni ra sharawng ai, Jinghpaw mung hpe garan masat la na.
3. Dai Jinghpaw mung gaw, Myitkyina hte Manmaw Ginwang lahkawng lawm na.
4. Jinghpaw hte Myen ni lahkawng maga myit hkrum ai hte Mungdaw lamu ga jarit hpe masat la na.
5. Jinghpaw ni lu ang ai ahkang aya ni lu la hkra, Bumga Masha Uphkang Dap na uphkang lam ahkang aya ni hpe htawt ap la na. Shanglawt garai n lu ai laman hpaw tawn ai Myen Asuya Hpung hta, Jinghpaw hkringmang (Wunji) langai sha lawm ya na.
(a) Dai Jinghpaw Wunji wa gaw, byin wa na Jinghpaw mung a uphkang lam hpe lit la na.
(b) Maigan mungdan ni hte Myen mung Asuya a matut mahkai bawngban ai lam hta bawngban lawm na.
(c) Myen mung a Makawp Maga Dap Wunji wa hpe hpaji jaw na matu, Jinghpaw salang langai san tawn ya na.
6. Munghpawm Myen mung a Gawda ai Ningpawt Ninghpang Uphkang Tara Upadi hkrang ka lajang ai Rapdaw hta, Jinghpaw hte Sam ni shang lawm na.
7. Myen mung shanglawt hi ai hpang, Jinghpaw mung re ni lawm ai Munghpawm Myen Mung Asuya jawm hpaw da na.
8. Jinghpaw mung a galu kaba ngamai lam ni a matu, Munghpawm Myen Mung kaw na ja gumhpraw karum ya na.
9. Lahta de ka madun da ai Jinghpaw ni dawdan sa ai mungga ni hpe, kaga bumga masha ni yawng myit hkrum lawm hkra yaw shada ai.
Panglong zuphpawng hta sa shawn na, lahta na dawdan ai Mungga ni hpe Amu Madu wa e Myen hku ka lajang ngut ai hpang, Kasa salang marai (8) hte myit hkrum lekmat htu da sai. Jinghpaw du salang ni myit hkrum dawdan lekmat jawm htu ai laika hpe Frontier Areas Committee of Enquiry Report Part II laika man 173 hta mu lu nga ai.
[I]Panglong De
30-1-47 ya shani Jinghpaw Kasa salang ni Panglong de rawt sa wa saga ai. Dai shana Manmaw de du ai shaloi, Manmaw Ginwang na Panglong zuphpawng sa na Jinghpaw Kasa salang ni rai nga ai :-
1. Duwa Zau Lawn, 2. Lawdan Duwa Zau La, 3. Sara Maran La, 4. Salang Labang Grawng ni gaw dai jahpawt e rawt mat wa magang sai lam chye lu ga ai. Hpang shani hkan rawt nang sa wa ga yang, Sammung, Sinli Duwa a nta e, Manmaw Kasa salang ni hte hkrum saga ai.
1-2-47 ya jahpawt, Sinli Duwa a nta e, Myitkyina hte Manmaw Kasa salang ni zuphpawng galaw nna, Panglong zuphpawng hta sa tang shawn na Myitkyina Kasa salang ni bawng daw dan sa ai Mungga laika hpe shaw madun, sanglang dan saga ai.
" Ndai Myitkyina Kasa salang ni bawng jahkrum dawdan sa ai laika hpe, nanhte Manmaw de na Kasa salang ni mung myit hkrum lekmat htu lawm yang she, Panglong zuphpawng de matut sa wa ga. Hpa majaw nga yang, zuphpawng hta e anhte Jinghpaw ni yawng myit hkrum sa ai Mungga Laika re, ngu tang shawn na hku re" ngu tsun dan saga ai.
Ndai lam hte seng nna Myitkyina hte Manmaw salang ni gaw, ram ram aten la bawng ban ningdang hkat ai hpang e she, Manmaw salang ni myit hkrum letmat htu lawm ma ai.
(Myitkyina hte Manmaw Kasa salang ni marai 12 e, 1-2- 47 ya jahpawt myit hkrum dawdan lekmat jawm htu da ai laika hte seng nna Frontier Areas Committee of Enquiry Report, Part II, laika man 174 hta mu hti lu nga ai.)
Dai hpang, Myitkyina hte Manmaw Kasa salang ni gaw, Sinli kaw nna Panglong de rau sha matut rawt sa wa saga ai. Panglong de 4-2-47 ya shana de du lu saga ai. Dai shana de hkying 4:00 daram e Nyaung Shwe Sawbwa Saw Shwe Thaike Munghpawm Myen mung a shawng nnan lang na Gumsan Magam (President) wa woi awn ai Sam du marai 5 hte shawng hkrum shaga ga ai.
Sam du ni Jinghpaw du salang ni hpe hkap hkalum shachyen shaga ngut ai hpang, shanhte Sam du ni myit hkrum dawdan tawn ai Mungga Laika hpe shaw madun dan let, sanglang dan mi ai. Sam du ni dawdan tawn ai laika gaw Inglik hku ka tawn da nna, Jinghpaw Kasa salang ni hpe byan dan na matu aten naw la ra ai majaw, zuphpawng hpe htawt jahkring da saga ai.
Sam Sawbwa ni dawdan tawn ai lam gaw, Myen ni hte rau n kanawn ai sha, Inglik ni ra sharawng ai hku bumga masha ni hpe san san uphkang ai npu e naw nga na, ngu ai lam rai malu ai.
5-2-47 ya jahpawt hkying 9:00 hta, Sam du ni hte Jinghpaw Kasa du salang ni bai bawng ai shaloi, Jinghpaw du salang ni a malai, Sama Duwa Sinwa Nawng gaw, Jinghpaw ni myit hkrum dawdan la ai Mungga Laika hta na grau ahkyak ai ni rai nga ai:-
1. Myen ni hte rau shanglawt la na,
2. Shanglawt lu ai hpang, Sam, Jinghpaw mung garan masat la nna, tinang mung tinang uphkang la na,
3. Sam mung hte Jinghpaw mung lawm ai," Munghpawm Myen Mung" ngu jawm masat dai daw la na, ngu ai lam masum hpe Sam du ni myit hprang chye na hkra kahtap sanglang dan wu ai.
Dai shaloi, Sam du ni nkau mi, Jinghpaw ni dawdan sa ai mungga laika hpe chye na ra sharawng wa ma ai. Anhte kadai mung Myen ni a npu e n taw nga ai, maren rap ra ai Demokresi ahkang aya hte maren, tinang a mung tinang uphkang nna, tinang a amyu galu kaba nga mat wa hkra galaw lajang la lu na lam ni hpe, galu galang tsun sanglang dan sai. Dai hpang Sam du ni shanhte shada bai naw bawng yu na nga nna, zuphpawng hpe hpang shani bai hpawng na hku htawt dat sai.
Dai aten hta Sam mung e, Sam Mung Masha Shanglawt Hpung hpe Sam mung na hpaji chye ai ramma ni woi hpaw hpang tawn nna, Sam mung masha ni Shanglawt lu hkra galaw na nga yaw shada let, mung masa shamu shamawt hpang wa nga ma ai. Dai hpang ningbaw ningla ni mung, Panglong zuphpawng hta sa lawm na matu, Panglong de du nga shajang ma ai.
Jinghpaw du salang ni du nga sai lam chye ai hte maren, Jinghpaw du salang ni a jasat sa ai lam hpe chye mayu ai majaw, sa jahkrum shachyen shaga san sagawn ma ai. Jinghpaw salang ni mung, Panglong zuphpawng e shawn na ngu dawdan sa ai Mungga lam 9 hpe tsun shana dan ai shaloi, shanhte Sam Mung Masha Shanglawt Hpung ni myit jasat yaw shada tawn ai hte maren re ai lam chye lu ai majaw, hkap tau, hkap myit hkrum mat ai lam tsun shana ma ai. Rai timung, Sam du ni hte naw bawng jahkrum yu ra na re, nga ma ai.
6-2-47 ya shani, zuphpawng bai hpawng hpang wa yang, Sam Sawbwa ni, Sam Mung Masha Shanglawt Hpung ningbaw ningla ni hte Jinghpaw Kasa salang ni gaw, lawu de na Mungga Laika ni hpe jawm myit hkrum dawdan let lekmat htu da saga ai.
1. Myen ni hte rau Shanglawt la na.
2. Myen mung Asuya Hpung hta Jinghpaw hte Sam salang langai hpra shang lawm nna, dai salang yan gaw tinang a Mungdaw uphkang ai lit ni la na hte, Myen mung Asuya gaw maigan mungdan ni hte matut mahkai ai lam, mungdan makawp maga ai lam ni hta lit jawm la na.
3. Jinghpaw Kasa salang ni hpyi shawn ai hte maren Jinghpaw Mungdaw masat ya na lam hpe myit hkrum tau lawm ai.
4. Shanglawt lu ai hpang, Jinghpaw hte Sam ni gaw Munghpawm Myen mung na garan pru mayu yang garan pru na ahkang aya jaw na.
Lahta de na myit hkrum dawdan da ai Mungga ni hpe, Sam Sawbwa marai (5), Sammung Shanglawt Hpung Ningbaw marai (7), Myitkyina de na Jinghpaw Kasa salang marai (3) hte Manmaw de na Jinghpaw Kasa marai (3) gaw yawng myit hkrum lekmat jawm htu da saga ai.
6-2-47 ya shana de Hkang dat kasa salang ni, Panglong zuphpawng lawm na matu du sa ma ai. Dai shana Hkang salang ni hpe, Jinghpaw hte Sam ni bawng dawdan da ai hpe, tsun shana sanglang dan ai shaloi, nanhte Sam hte Jinghpaw du salang ni myit hkrum tawn sai lam hpe, anhte Hkang ni hku nna hpa myit n hkrum lawm na shara n nga ai, nga nna bai htan shana ma ai.
7-2-47 ya jahpawt hkying 9:00 hta Jinghpaw, Sam hte Hkang kasa salang ni gaw, kalang mi bai hpawng nna Sam hte Jinghpaw ni myit hkrum dawdan da ai Mungga ni hpe, Hkang dat kasa ni mung myit hkrum lawm sai nga ai majaw, lahta na dawdan Mungga Laika hta Jinghpaw, Sam hte Hkang salang ni lekmat jawm htu shagrin da sai.
Sam, Jinghpaw hte Hkang ni gaw, Myen ni hte rau shanglawt la na ngu myit hkrum dawdan da ai lam ni hpe, Inglik Asuya ni chye ai shaloi ram ram kajawng mat ai hte mau mat ma ai. Rai timung, Mr. Stevenson, hte shi a lawu na Inglik hte Jinghpaw du n kau mi chyawm gaw, Bumga masha ni shanhte yaw shada ai maga de mahkoi bai kayin wa dam kun, nga nna.lam amyu myu hku hkan asawng shanut lawm ma ai. Panglong zuphpawng ngut ai aten du hkra grai hkan shakut kau yu manu ai.
8-2-47 ya shani, Bochoke Aung San hte shi a Asuya Hpung hta na Wunji U Tin Htut, Sir J.A. Maung Gyi, Hp. S.P.L. Hpung ginjaw salang U Pe Khin hte Bo Khin Maung Gale ni gaw, Panglong zuhpawng lawm na matu du sa wa mara ai. Dai aten hta Bochoke Aung San hpe Inglik Asuya gaw, Myen mung a Wunji Choke aya jaw tawn masai.
9-2-47 ya shani hkying 11:00 hta Bochoke Aung San hte Myen hkringmang ni hte Jinghpaw, Sam, Hkang dat kasa salang ni gaw zuphpawng bai hpawng saga ai. Zuphpawng hpang ai hte rau, Bochoke Aung San Mungga tsun wu ai gaw," Dai ni ngai ndai Panglong zuphpawng de sa du lawm ai gaw, mungga lam lahkawng tsun shana dan mayu ai.
1. Anhte Myen mung e nga ai mung masha ni yawng myit mang hkrum kahkyin gumdin lu hkra galaw na.
2. Ngai England mung de du sa nna Myen mung shanglawt lu na lam ni Inglik Asuya hte bawng yu ai shaloi, Bumga masha ni a lam hte seng nna bawngban ai lam ni hpe nanhte du salang ni yawng hpe, htawn shana dan mayu ai lam ni rai nga ai.
Ya anhte Myen mung shanglawt lu na sha rai sai. Dai majaw anhte Myen ni shanglawt lu ai hte maren, Bumga masha ni mung shanglawt lu ra ai. Bumga masha ni hpe Inglik ni mayam naw yam nga na hpe, anhte myit n hkrum ga ai. Dai hte maren, Bumga masha ni hpe anhte Myen ni a mayam mung n byin shangun mayu ai. Bumga masha ni shanhte ra sharawng ai hku, shanhte uphkang lu na re ngu, Inglik Asuya hpe tsun shana da sai. Myen ni gaw Inglik a mayam n kam tai sai hte maren, Bumga masha ni mung Inglik a mayam naw tai nga na hpe anhte n ra ga ai ngu galu galang hkaw tsun dan ai.
Dai ni Bumga masha ni myit mang hkrum ai hte Myen mung shanglawt lu ai hte maren, shanglawt lu mayu ga ai ngu tsun yang, hpawt ni pyi shanglawt lu na re. Kadai hpe mung n hkrit nga ra sai, nga n-gun jaw hkaw tsun dan ai shaloi, shawa masha ni grai kabu lahpawk dum shajang ma ai.
Inglik ni gaw, Myen mung e nga na ahkang aya n nga sai. Kade nna yang, yawng hkoi wa sana re. Dai majaw tinang a hkum tinang kam ra sai. Grau nna anhte mung masha shada myit mang hkrum na ahkyak kaba rai nga ai.
Dai hpang Myen ni hte Bumga masha ni gaw kaning rai kanawn mazum na, yaw shada ka lajang sa ai laika ni garan jaw nna, lahkawng maga ra sharawng ai lam ni tsun bawng sai. Shingrai hpang shani bai hpawng matut na matu Komiti salang lata ngut ai hpang zuphpawng hpe shangut sai.
10-2-47 hte 11-2-47 lahkawng ya tup, Bogyoke Aung San hte Bumga masha ni shani shana, n hkring n sa bawng jahkrum saga ai. Sam mung hte Hkang mung masat ya na loi ai daram, Jinghpaw mung masat ya na lam bawng ai hta aten ram ram ma mat wa ai. Hpa majaw nga yang, Sam ni Sam hkrai san rai nga ai. Hkang ni Hkang hkrai san rai nga ma ai. Rai timung Jinghpaw ni hpyi ai Jinghpaw mung gaw Myitkyina hte Manmaw Ginwang, bum pa layang yawng Myen hte Sam ni nga shajang ai pa layang hte hpe shalawm ya na matu hpyi ai re majaw, Myen hte Sam ni gaw Jinghpaw mung kata e nga na myit hkrum n hkrum hpe, garai n chye lu ai majaw yak ai lam pru na re nga, tsang ya ai hku re. Hpang jahtum Bogyoke Aung San gaw Jinghpaw ni ra sharawng ai hkan ya nna Panglong Ga Shaka Laika hpe lahkawng maga myit hkrum ai hte ka lajang dawdan da sai rai.
Dai Panglong Ga Shaka Laika hpe, 1947 ning February shata (12) ya jahpawt, lawu de mying rawng ai ni e lekmat htu nna shagrin da saga ai rai.
1. Bogyoke Aung San -Myen mung Asuya malai
2. Sao Hkun Pan Saing -Tawngpen Sawbwa.
3. Sao Shwe Thaike - Nyaungshwe Sawbwa.
4. Sao Hone Hpa - Sinli Sawbwa.
5. Sao Nun - Laika Sawbwa.
6. Sao Sam Htun - Mungpawn Sawbwa.
7. Sao Htun Aye - Namhkam Sawbwa.
8, Duwa Hkun Hpung - Sinli dat kasa.
9. U Tin Aye - Taunggyi dat kasa.
10. U Kya Bu - Sipaw dat kasa.
11. Sao Yit Hpa - Sipaw dat kasa.
12. U Hkun Hti - Dat kasa, Panglong.
13. U Htun Myint - Dat kasa, Mawkmai.
14. UHkunSaw - Dat kasa Pindaya.
15. UHpyu - Sinii Sawbwa a malai.
16. Sama Duwa Sinwa Nawng - Jinghpaw kasa salang.
17. Duwa Zau Rip - Jinghpaw kasa salang.
18. Salang Dingra Tang - Jinghpaw kasa salang.
19. Duwa Zau Lawn -Jinghpaw kasa salang.
20. U Labang Grawng -Jinghpaw kasa salang.
21. U Hliu Hmung - Hkang dat kasa.
22. U Thaung Za hkap - Hkang dat kasa.
23.UKioMang - Hkang dat kasa.
Panglong Ga Shaka Laika hpe lekmat jawm htu ngut ai hpang, Panglong mare e Myen ni hte Bumga masha Jinghpaw, Sam hte Hkang ni shawng nnan myit mang hkrum ai shara re ngu, masat dingsat lama ma galaw da na matu U Tin Aye e hpaji jaw ga shawn ai hte U Kya Bu e tau ya ai majaw, yawng myit hkrum da saga ai. Masat dingsat galaw na matu Bogyoke Aung San gumhpraw lap 1000/- hpe alu bang lawm da wu ai. Ya Panglong mare de du yu ai ni yawng gaw, dai Panglong masat shadaw hpe sa mu lu shajang na ga ai law.
PANGLONG ZUPHPAWNG
Daw Kaba VII
1947 ning gaw, Jinghpaw mung labau hta grai laklai ai, grai ahkyak dik ai, grai matsing hpa shaning rai nga ai. Hpa majaw nga yang, 1947 ning lapran e, anhte Jinghpw ni a gam maka hpe, anhte nan maw mawn hpang wa ai shaning rai nga ai.
Kasa Lata Sai
1947 ning, January shata laman hta Myitkyina Ayebeng wa gaw ngai hpe, Sammung Panglong mare 5-7-47 ya shani, Bumga Masha ni a zuphpawng hpawng na re majaw, zuphpawng sa lawm na matu Jinghpaw Kasa salang lata da na shana ai.
Dai majaw, 29-1-47 ya shani, Ginwang shagu na mungdu salang ni hpe Myitkyina de shaga zuphpawng nhtawm, Jinghpw Hpaga Hpung ni a modaw gram ginsum hta hpawng let, zuphpawng sa lawm na kasa salang marai (8) hpe lata san da saga ai. Dai kasa salang ni gaw, lawu de na hte maren rai nga ai.
1. Sama Du wa Sinwa Nawng Ningbaw, Kamaing.
2. Wabaw Zau Rip Amu Madu, Myitkyina.
3. Salang Dingra Tang Kasa, Putao.
4. Duwa Htingnan Gum Ja Kasa, Sumpra bum.
5. Duwa Karing Naw Kasa, Sumpra bum.
6. Chyinghtawng Duwa Zau Naw Kasa Sadon.
7. Duwa Nding Tawng U Kasa Hukawng.
8. Sara Chang Zung Kasa Lawhkawng.
Hpang shani Panglong zuphpawng de rawt sa wa na re majaw, dai shana jang Jinghpaw Hpaga Hpung rung gawk e, Lahta de na Kasa salang ni hte kaga Kunghpan Hpung hte Pawngyawng Ram Rawt Hpung ningbaw ningla ni gaw, zuphpawng hta sa tang shawn na Mungga hpe bawngban myit hkrum daw dan da saga ai.
[I]Jinghpaw Ni A Mungga Laika
1. Myen ni hte rau shanglawt la na.
2. Shanglawt lu ai hpang, Jinghpaw ni ra sharawng ai, Jinghpaw mung hpe garan masat la na.
3. Dai Jinghpaw mung gaw, Myitkyina hte Manmaw Ginwang lahkawng lawm na.
4. Jinghpaw hte Myen ni lahkawng maga myit hkrum ai hte Mungdaw lamu ga jarit hpe masat la na.
5. Jinghpaw ni lu ang ai ahkang aya ni lu la hkra, Bumga Masha Uphkang Dap na uphkang lam ahkang aya ni hpe htawt ap la na. Shanglawt garai n lu ai laman hpaw tawn ai Myen Asuya Hpung hta, Jinghpaw hkringmang (Wunji) langai sha lawm ya na.
(a) Dai Jinghpaw Wunji wa gaw, byin wa na Jinghpaw mung a uphkang lam hpe lit la na.
(b) Maigan mungdan ni hte Myen mung Asuya a matut mahkai bawngban ai lam hta bawngban lawm na.
(c) Myen mung a Makawp Maga Dap Wunji wa hpe hpaji jaw na matu, Jinghpaw salang langai san tawn ya na.
6. Munghpawm Myen mung a Gawda ai Ningpawt Ninghpang Uphkang Tara Upadi hkrang ka lajang ai Rapdaw hta, Jinghpaw hte Sam ni shang lawm na.
7. Myen mung shanglawt hi ai hpang, Jinghpaw mung re ni lawm ai Munghpawm Myen Mung Asuya jawm hpaw da na.
8. Jinghpaw mung a galu kaba ngamai lam ni a matu, Munghpawm Myen Mung kaw na ja gumhpraw karum ya na.
9. Lahta de ka madun da ai Jinghpaw ni dawdan sa ai mungga ni hpe, kaga bumga masha ni yawng myit hkrum lawm hkra yaw shada ai.
Panglong zuphpawng hta sa shawn na, lahta na dawdan ai Mungga ni hpe Amu Madu wa e Myen hku ka lajang ngut ai hpang, Kasa salang marai (8) hte myit hkrum lekmat htu da sai. Jinghpaw du salang ni myit hkrum dawdan lekmat jawm htu ai laika hpe Frontier Areas Committee of Enquiry Report Part II laika man 173 hta mu lu nga ai.
Panglong De.
30-1-47 ya shani Jinghpaw Kasa salang ni Panglong de rawt sa wa saga ai. Dai shana Manmaw de du ai shaloi, Manmaw Ginwang na Panglong zuphpawng sa na Jinghpaw Kasa salang ni rai nga ai :-
1. Duwa Zau Lawn, 2. Lawdan Duwa Zau La, 3. Sara Maran La, 4. Salang Labang Grawng ni gaw dai jahpawt e rawt mat wa magang sai lam chye lu ga ai. Hpang shani hkan rawt nang sa wa ga yang, Sammung, Sinli Duwa a nta e, Manmaw Kasa salang ni hte hkrum saga ai.
1-2-47 ya jahpawt, Sinli Duwa a nta e, Myitkyina hte Manmaw Kasa salang ni zuphpawng galaw nna, Panglong zuphpawng hta sa tang shawn na Myitkyina Kasa salang ni bawng daw dan sa ai Mungga laika hpe shaw madun, sanglang dan saga ai.
" Ndai Myitkyina Kasa salang ni bawng jahkrum dawdan sa ai laika hpe, nanhte Manmaw de na Kasa salang ni mung myit hkrum lekmat htu lawm yang she, Panglong zuphpawng de matut sa wa ga. Hpa majaw nga yang, zuphpawng hta e anhte Jinghpaw ni yawng myit hkrum sa ai Mungga Laika re, ngu tang shawn na hku re" ngu tsun dan saga ai.
Ndai lam hte seng nna Myitkyina hte Manmaw salang ni gaw, ram ram aten la bawng ban ningdang hkat ai hpang e she, Manmaw salang ni myit hkrum letmat htu lawm ma ai.
(Myitkyina hte Manmaw Kasa salang ni marai 12 e, 1-2- 47 ya jahpawt myit hkrum dawdan lekmat jawm htu da ai laika hte seng nna Frontier Areas Committee of Enquiry Report, Part II, laika man 174 hta mu hti lu nga ai.)
Dai hpang, Myitkyina hte Manmaw Kasa salang ni gaw, Sinli kaw nna Panglong de rau sha matut rawt sa wa saga ai. Panglong de 4-2-47 ya shana de du lu saga ai. Dai shana de hkying 4:00 daram e Nyaung Shwe Sawbwa Saw Shwe Thaike Munghpawm Myen mung a shawng nnan lang na Gumsan Magam (President) wa woi awn ai Sam du marai 5 hte shawng hkrum shaga ga ai.
Sam du ni Jinghpaw du salang ni hpe hkap hkalum shachyen shaga ngut ai hpang, shanhte Sam du ni myit hkrum dawdan tawn ai Mungga Laika hpe shaw madun dan let, sanglang dan mi ai. Sam du ni dawdan tawn ai laika gaw Inglik hku ka tawn da nna, Jinghpaw Kasa salang ni hpe byan dan na matu aten naw la ra ai majaw, zuphpawng hpe htawt jahkring da saga ai.
Sam Sawbwa ni dawdan tawn ai lam gaw, Myen ni hte rau n kanawn ai sha, Inglik ni ra sharawng ai hku bumga masha ni hpe san san uphkang ai npu e naw nga na, ngu ai lam rai malu ai.
5-2-47 ya jahpawt hkying 9:00 hta, Sam du ni hte Jinghpaw Kasa du salang ni bai bawng ai shaloi, Jinghpaw du salang ni a malai, Sama Duwa Sinwa Nawng gaw, Jinghpaw ni myit hkrum dawdan la ai Mungga Laika hta na grau ahkyak ai ni rai nga ai:-
1. Myen ni hte rau shanglawt la na,
2. Shanglawt lu ai hpang, Sam, Jinghpaw mung garan masat la nna, tinang mung tinang uphkang la na,
3. Sam mung hte Jinghpaw mung lawm ai," Munghpawm Myen Mung" ngu jawm masat dai daw la na, ngu ai lam masum hpe Sam du ni myit hprang chye na hkra kahtap sanglang dan wu ai.
Dai shaloi, Sam du ni nkau mi, Jinghpaw ni dawdan sa ai mungga laika hpe chye na ra sharawng wa ma ai. Anhte kadai mung Myen ni a npu e n taw nga ai, maren rap ra ai Demokresi ahkang aya hte maren, tinang a mung tinang uphkang nna, tinang a amyu galu kaba nga mat wa hkra galaw lajang la lu na lam ni hpe, galu galang tsun sanglang dan sai. Dai hpang Sam du ni shanhte shada bai naw bawng yu na nga nna, zuphpawng hpe hpang shani bai hpawng na hku htawt dat sai.
Dai aten hta Sam mung e, Sam Mung Masha Shanglawt Hpung hpe Sam mung na hpaji chye ai ramma ni woi hpaw hpang tawn nna, Sam mung masha ni Shanglawt lu hkra galaw na nga yaw shada let, mung masa shamu shamawt hpang wa nga ma ai. Dai hpang ningbaw ningla ni mung, Panglong zuphpawng hta sa lawm na matu, Panglong de du nga shajang ma ai.
Jinghpaw du salang ni du nga sai lam chye ai hte maren, Jinghpaw du salang ni a jasat sa ai lam hpe chye mayu ai majaw, sa jahkrum shachyen shaga san sagawn ma ai. Jinghpaw salang ni mung, Panglong zuphpawng e shawn na ngu dawdan sa ai Mungga lam 9 hpe tsun shana dan ai shaloi, shanhte Sam Mung Masha Shanglawt Hpung ni myit jasat yaw shada tawn ai hte maren re ai lam chye lu ai majaw, hkap tau, hkap myit hkrum mat ai lam tsun shana ma ai. Rai timung, Sam du ni hte naw bawng jahkrum yu ra na re, nga ma ai.
6-2-47 ya shani, zuphpawng bai hpawng hpang wa yang, Sam Sawbwa ni, Sam Mung Masha Shanglawt Hpung ningbaw ningla ni hte Jinghpaw Kasa salang ni gaw, lawu de na Mungga Laika ni hpe jawm myit hkrum dawdan let lekmat htu da saga ai.
1. Myen ni hte rau Shanglawt la na.
2. Myen mung Asuya Hpung hta Jinghpaw hte Sam salang langai hpra shang lawm nna, dai salang yan gaw tinang a Mungdaw uphkang ai lit ni la na hte, Myen mung Asuya gaw maigan mungdan ni hte matut mahkai ai lam, mungdan makawp maga ai lam ni hta lit jawm la na.
3. Jinghpaw Kasa salang ni hpyi shawn ai hte maren Jinghpaw Mungdaw masat ya na lam hpe myit hkrum tau lawm ai.
4. Shanglawt lu ai hpang, Jinghpaw hte Sam ni gaw Munghpawm Myen mung na garan pru mayu yang garan pru na ahkang aya jaw na.
Lahta de na myit hkrum dawdan da ai Mungga ni hpe, Sam Sawbwa marai (5), Sammung Shanglawt Hpung Ningbaw marai (7), Myitkyina de na Jinghpaw Kasa salang marai (3) hte Manmaw de na Jinghpaw Kasa marai (3) gaw yawng myit hkrum lekmat jawm htu da saga ai.
6-2-47 ya shana de Hkang dat kasa salang ni, Panglong zuphpawng lawm na matu du sa ma ai. Dai shana Hkang salang ni hpe, Jinghpaw hte Sam ni bawng dawdan da ai hpe, tsun shana sanglang dan ai shaloi, nanhte Sam hte Jinghpaw du salang ni myit hkrum tawn sai lam hpe, anhte Hkang ni hku nna hpa myit n hkrum lawm na shara n nga ai, nga nna bai htan shana ma ai.
7-2-47 ya jahpawt hkying 9:00 hta Jinghpaw, Sam hte Hkang kasa salang ni gaw, kalang mi bai hpawng nna Sam hte Jinghpaw ni myit hkrum dawdan da ai Mungga ni hpe, Hkang dat kasa ni mung myit hkrum lawm sai nga ai majaw, lahta na dawdan Mungga Laika hta Jinghpaw, Sam hte Hkang salang ni lekmat jawm htu shagrin da sai.
Sam, Jinghpaw hte Hkang ni gaw, Myen ni hte rau shanglawt la na ngu myit hkrum dawdan da ai lam ni hpe, Inglik Asuya ni chye ai shaloi ram ram kajawng mat ai hte mau mat ma ai. Rai timung, Mr. Stevenson, hte shi a lawu na Inglik hte Jinghpaw du n kau mi chyawm gaw, Bumga masha ni shanhte yaw shada ai maga de mahkoi bai kayin wa dam kun, nga nna.lam amyu myu hku hkan asawng shanut lawm ma ai. Panglong zuphpawng ngut ai aten du hkra grai hkan shakut kau yu manu ai.
8-2-47 ya shani, Bochoke Aung San hte shi a Asuya Hpung hta na Wunji U Tin Htut, Sir J.A. Maung Gyi, Hp. S.P.L. Hpung ginjaw salang U Pe Khin hte Bo Khin Maung Gale ni gaw, Panglong zuhpawng lawm na matu du sa wa mara ai. Dai aten hta Bochoke Aung San hpe Inglik Asuya gaw, Myen mung a Wunji Choke aya jaw tawn masai.
9-2-47 ya shani hkying 11:00 hta Bochoke Aung San hte Myen hkringmang ni hte Jinghpaw, Sam, Hkang dat kasa salang ni gaw zuphpawng bai hpawng saga ai. Zuphpawng hpang ai hte rau, Bochoke Aung San Mungga tsun wu ai gaw," Dai ni ngai ndai Panglong zuphpawng de sa du lawm ai gaw, mungga lam lahkawng tsun shana dan mayu ai.
1. Anhte Myen mung e nga ai mung masha ni yawng myit mang hkrum kahkyin gumdin lu hkra galaw na.
2. Ngai England mung de du sa nna Myen mung shanglawt lu na lam ni Inglik Asuya hte bawng yu ai shaloi, Bumga masha ni a lam hte seng nna bawngban ai lam ni hpe nanhte du salang ni yawng hpe, htawn shana dan mayu ai lam ni rai nga ai.
Ya anhte Myen mung shanglawt lu na sha rai sai. Dai majaw anhte Myen ni shanglawt lu ai hte maren, Bumga masha ni mung shanglawt lu ra ai. Bumga masha ni hpe Inglik ni mayam naw yam nga na hpe, anhte myit n hkrum ga ai. Dai hte maren, Bumga masha ni hpe anhte Myen ni a mayam mung n byin shangun mayu ai. Bumga masha ni shanhte ra sharawng ai hku, shanhte uphkang lu na re ngu, Inglik Asuya hpe tsun shana da sai. Myen ni gaw Inglik a mayam n kam tai sai hte maren, Bumga masha ni mung Inglik a mayam naw tai nga na hpe anhte n ra ga ai ngu galu galang hkaw tsun dan ai.
Dai ni Bumga masha ni myit mang hkrum ai hte Myen mung shanglawt lu ai hte maren, shanglawt lu mayu ga ai ngu tsun yang, hpawt ni pyi shanglawt lu na re. Kadai hpe mung n hkrit nga ra sai, nga n-gun jaw hkaw tsun dan ai shaloi, shawa masha ni grai kabu lahpawk dum shajang ma ai.
Inglik ni gaw, Myen mung e nga na ahkang aya n nga sai. Kade nna yang, yawng hkoi wa sana re. Dai majaw tinang a hkum tinang kam ra sai. Grau nna anhte mung masha shada myit mang hkrum na ahkyak kaba rai nga ai.
Dai hpang Myen ni hte Bumga masha ni gaw kaning rai kanawn mazum na, yaw shada ka lajang sa ai laika ni garan jaw nna, lahkawng maga ra sharawng ai lam ni tsun bawng sai. Shingrai hpang shani bai hpawng matut na matu Komiti salang lata ngut ai hpang zuphpawng hpe shangut sai.
10-2-47 hte 11-2-47 lahkawng ya tup, Bogyoke Aung San hte Bumga masha ni shani shana, n hkring n sa bawng jahkrum saga ai. Sam mung hte Hkang mung masat ya na loi ai daram, Jinghpaw mung masat ya na lam bawng ai hta aten ram ram ma mat wa ai. Hpa majaw nga yang, Sam ni Sam hkrai san rai nga ai. Hkang ni Hkang hkrai san rai nga ma ai. Rai timung Jinghpaw ni hpyi ai Jinghpaw mung gaw Myitkyina hte Manmaw Ginwang, bum pa layang yawng Myen hte Sam ni nga shajang ai pa layang hte hpe shalawm ya na matu hpyi ai re majaw, Myen hte Sam ni gaw Jinghpaw mung kata e nga na myit hkrum n hkrum hpe, garai n chye lu ai majaw yak ai lam pru na re nga, tsang ya ai hku re. Hpang jahtum Bogyoke Aung San gaw Jinghpaw ni ra sharawng ai hkan ya nna Panglong Ga Shaka Laika hpe lahkawng maga myit hkrum ai hte ka lajang dawdan da sai rai.
Dai Panglong Ga Shaka Laika hpe, 1947 ning February shata (12) ya jahpawt, lawu de mying rawng ai ni e lekmat htu nna shagrin da saga ai rai.
1. Bogyoke Aung San -Myen mung Asuya malai
2. Sao Hkun Pan Saing -Tawngpen Sawbwa.
3. Sao Shwe Thaike - Nyaungshwe Sawbwa.
4. Sao Hone Hpa - Sinli Sawbwa.
5. Sao Nun - Laika Sawbwa.
6. Sao Sam Htun - Mungpawn Sawbwa.
7. Sao Htun Aye - Namhkam Sawbwa.
8, Duwa Hkun Hpung - Sinli dat kasa.
9. U Tin Aye - Taunggyi dat kasa.
10. U Kya Bu - Sipaw dat kasa.
11. Sao Yit Hpa - Sipaw dat kasa.
12. U Hkun Hti - Dat kasa, Panglong.
13. U Htun Myint - Dat kasa, Mawkmai.
14. UHkunSaw - Dat kasa Pindaya.
15. UHpyu - Sinii Sawbwa a malai.
16. Sama Duwa Sinwa Nawng - Jinghpaw kasa salang.
17. Duwa Zau Rip - Jinghpaw kasa salang.
18. Salang Dingra Tang - Jinghpaw kasa salang.
19. Duwa Zau Lawn -Jinghpaw kasa salang.
20. U Labang Grawng -Jinghpaw kasa salang.
21. U Hliu Hmung - Hkang dat kasa.
22. U Thaung Za hkap - Hkang dat kasa.
23.UKioMang - Hkang dat kasa.
Panglong Ga Shaka Laika hpe lekmat jawm htu ngut ai hpang, Panglong mare e Myen ni hte Bumga masha Jinghpaw, Sam hte Hkang ni shawng nnan myit mang hkrum ai shara re ngu, masat dingsat lama ma galaw da na matu U Tin Aye e hpaji jaw ga shawn ai hte U Kya Bu e tau ya ai majaw, yawng myit hkrum da saga ai. Masat dingsat galaw na matu Bogyoke Aung San gumhpraw lap 1000/- hpe alu bang lawm da wu ai. Ya Panglong mare de du yu ai ni yawng gaw, dai Panglong masat shadaw hpe sa mu lu shajang na ga ai law.
[I][B]Jinghpaw Mung hpyi rawt sai[/B][/I]
Shanglawt lu ai hpang Munghpawm Myen Mung a Uphkang ai Tara Upadi hpe kaning re ai hkrang, Hpabaw Wada hte nga ai lam ni hpe bawng dawdan ka lajang na matu, Mungbawng Rapdaw de sa bawng lawm na, Jinghpaw myu ni a Dat Kasa Salang marai (7) hpe lata san da sai.
Dai Dat Kasa Salang lata zuphpawng hpe, 11-5-47 ya shana, Myitkyina hte Manmaw Ginwang Kongsi ni hte kaga du salang ni gaw Manhkring mare e hpawng let, lata san dat ma ai.
1. Sama Duwa Sinwa Nawng, Myitkyina.
2. Duwa Zau Rip, Myitkyina.
3. Salang Kumreng Gam, Myitkyina.
4. Salang Marip Awng Ba, Myitkyina.
5. Duwa Zau Lawn, Manmaw.
6. Salang Ugyi Htingnan, Manmaw.
7. Salang Labang Grawng, Manmaw.
Ning rai lata dat ai Salang marai (7) hta na, Salang Marip Awng Ba gaw, Patau Gumdi salang re. Putau Gumdi ga gaw, Myitkyina Ginwang hta lawm ai Gumdi Sam ga rai nga ai. Hpang de Jinghpaw Mung byin wa na Myitkyina Ginwang hta lawm ai Putau Gumdi Sam salang U Awng Ba hpe, Marip Awng Ba ngu, dai shani na du salang ni a zuphpawng hta Jinghpaw mying shamying la nna, Jinghpaw ni a Dat Kasa langai mi hku lata san dat ai lam rai nga ai.
Dai Dat Kasa salang ni a magam lit madung gaw, Jinghpaw mung lu hkra Bogyoke Aung San hte Myen salang ningbaw ni kaw, aja awa hpyi shawn dara na amu rai nga malu ai.
Dai aten hta Jinghpaw ni Mung masa myi hpaw, myit rawt hpang wa ai aten re majaw, Jinghpaw Mung n lu yang n hkraw nga nna grang dakan nga ma ai.
Lata san dat ai Jinghpaw salang marai Sanit hpe, Jinghpaw Mung n lu yang gaw bai wa marit, nga htet da ma ai.
Shanglawt lu ai shaloi, Munghpawm Myen Mung hpe uphkang na matu, Gawda ai Ningpawt Ninghpang Uphkang Tara Upadi hkrang hpe bawng dawdan, ka lajang na matu, mung masha ni lata tang ai Mungbawng Rapdaw Zuphpawng hpe, 1947 ning, June shata praw (10) ya shani kaw nna, Rangoon mare e hpawng hpang wa sai.
Jinghpaw salang marai Sanit mung dai zuphpawng hta bawng lawm na matu, Rangoon de du nga shajang sai. Rangoon de du ai shani kaw nna Jinghpaw salang ni gaw, Jinghpaw mung lu na lam hte seng nna grai myit lit li bu nga ma ai. Shani shana dai lam chyu sha tsun bawng htai lai nna nga nga ma ai.
Mungbawng Rapdaw zuphpawng garai n hpawng hpang ai aten kaw nna, Jinghpaw salang ni gaw Bogyoke Aung San hte Hp.S.P.L Hpung ningbaw salang ni hte jahkrum nhtawm, Jinghpaw mung garan ya na lam, bumga masha ni a ahkang aya lam ni san sagawn bawng yu ma ai.
Shingrai lahkawng masum lang hkrum shaga yu tim, Jinghpaw mung byin pru wa na matu ram ram naw yak ai lam chye lu ai Jinghpaw salang ni gaw, grai myit ru, yup n pyaw, sha nmu rai kyin taw nga ma ai. Shanhte shada da ga-law yu, shada da mara shagun hkat yu rai, kalang lang shada da ga pyi n shaga hkat mat hkra rai bu nga ma ai.
Shanglawt lu tim, Jinghpaw Mung n lu yang hpa akyu n pru ai, Jinghpaw Mung ngu garan la nna kade a npu e, tinang a Mungdan tinang ra sharawng ai hku uphkang nhtawm, tinang a amyu hpe galu kaba nga mai hkra, n dut n dang galaw la lu na ahkang aya lu na gaw madung rai nga ai. Inglik wa a mayam prat na lawt lu nna, mayam bai htawt yam ai lam n hkrum na gaw ahkyak dik lam rai nga ai hpe, Jinghpaw salang ni dum nga ma ai. Grai mung myit sumru yu nga ma ai.
Jinghpaw salang ni gaw, Panglong zuphpawng e kalang mi, Maymyo Bumga masha ni a Mung masa ra sharawng ai lam Sagawn Komiti a man e kalang mi, Amerika Munghapwm Mungdan zawn, Mungdaw ni garan uphkang ai lai len ahkang aya, ‘Federal’ uphkang hkrang hpe grau ra sharawng ai lam, tsun shawn shana tawn chyalu rai nga ai. Dai hte maren, ya Rangoon mare e hpawng ai Mungbawng Rapdaw hta rai timung, lahta de tsun lai wa sai hku sha hpyi shawn da mu ai. Myen salang n kau mi gaw, Amerikan ni a uphkang lai gaw madang grai tsaw ai majaw, anhte mung hte garai n ging dan ai nga ma ai.
Rai timung, anhte Jinghpaw ni mahtang gaw, ndut ndang ahkang aya lu mayu ai sha n ga, Myen ni npu e ntaw hkra galaw lajang la na ahkyak dik rai nga ai lam adum nga ma ai.
Dai aten hta Jinghpaw salang marai (7) gaw, Mung masa grai wa chye chyang ai ni n rai. Bai Gawda ai Ningpawt Ninghpang Uphkang Upadi hkrang ngu ai lam hpe mung, hpa n chye ai ni hkrai rai nga ga ai majaw, byin mai n byin mai na gaw nau wa n myit yu ga ai. Tinang ra ai n lu lu hkra hpyi na, nga ai myit dakan tawn nna hpyi tik tik rai nga ga ai.
Dai Mungbawng Rapdaw zuphpawng hpe shani shagu matut hpawng nga ai laman, 1947 ning, July shata (19) ya jahpawt hkying 10:30 daram hta, Bogyoke Aung San hte shi a Wunji manang marai Kru hpe, Atwinwun Rung ntsa e zuphpawng hpawng nga yang, Galon U Saw a masha ni sanat hte sa gap sat kau ai hkrum masai.
[B][I]Myen Mung Ningsin Chyip re Aten[/I][/B]
Ningrai Hp.S.P.L ningbaw Bogyoke Aung San hte kaga ningbaw kaja ni asak sum mat ai majaw, Hp.S.P.L ningbaw nkau mi grai hkrit kajawng mat ma ai hta n ga, myit n gun mung yawm mat ma ai. Shanglawt lu yang she lu sana nhten! Nga nna grai tsang kau ma ai. Rai timung, Inglik Governor Sir Hubert Rance gaw Hp.S.P.L Hpung Ningbaw Bogyoke Aung San a malai Thakin Nu hpe san da nna Asuya galai hpaw shangun sai.
Bogyoke Aung San n nga mat ai hpang Hp.S.P.L Hpung ningbaw ni gaw tsun lai wa sai hte maren, Shanglawt n lu mat na grai hkrit tsang kau ma ai. Inglik ni mung, shanhte a Colony mungdan langai sum mat na hpe ra shajang na n rai. Dang lu ai daram na na up sha lu hkra galaw shakut na sha rai nga ma ai.
Inglik ni, Myen mung hpe Shanglawt n lu hkra lam amyu myu tam nna jahten na hpe tsang ra nga ai. Dai majaw Shanglawt lawan lu ai daram lawan lu hkra, Munghpawm Myen Mung a Gawda ai Ningpawt Ninghpang Uphkang Upadi hpe, lawan ngut hkra bawng dawdan ka lajang ra sai lam dum ma ai.
Bumga masha ni hte Mungdaw garan ya na lam bawng ai shaloi, Bumga masha ni hta grau nna Jinghpaw ni ra sharawng ai hku, hkan shatup ya ma ai. Jinghpaw Dat Kasa ni hpyi shawn ai, Myitkyina hte Manmaw Ginwang lahkawng hpe, Jinghpaw Mung shatai ya na matu nau wa n yak ai sha byin mat wa ai hku re. Munghpawm Myen Mung a Gawda ai Ningpawt Ninghpang Uphkang Upadi hpe, 1947 ning, June shata(10) ya kaw nna September (30) ya du hrka hpawng ai Mungbawng Rapdaw zuphpawng hta bawng dawdan shagrin da sai rai.
Dai Gawda ai Ningpawt Ninghpang Uphkang Upadi hpe bawng dawdan ai shaloi, Jinghpaw Mung ahkang aya hte seng nna tsun nga yang, Jinghpaw salang ni myit dik hkra re ai ahkang aya ni n lu ai raitim, dai aten hta shang lawt lu na mahtang grau ahkyak madung rai nga mali ai.
Shanglawt lu ai hpang Mung masha shada tinang ra sharawng ai hku bai galaw lajang la lu na re, ngu kam ai majaw, lu ai daram hte myit dik kau ai hku rai nga ai.
Shahte Myen ningbaw ningla ni mung, lahta de tsun lai wa sai lam amyu myu a majaw, shanglawt lu na mahka sha bai tat kau na tsang dik rai nga ma ai. Dai majaw shanglawt lu na sha grau ahkyak ai shanglawt lu jang, anhte mung masha shada bai bawng jahkrum lajang la ga, nga nna na ra hkra asawng masawp tsun ma ai.
Jinghpaw Mung masat ai hta Myitkyina hte Manmaw Ginwang bum pa layang yawng ya, ngu hpyi ai shaloi, pa layang de nga ai Myen salang ni kachyi mi muk myit n hkrum ma ai. Myit n hkrum ai lam Maymyo e san sagawn ai shaloi sakse hkam ma ai. Frontier Areas Committee of Enquiry, 1947 . Report II hta, kadai kaning nga sakse hkam tsun lai wa sai lam hpe mu lu na re.
Myitkyina hte Manmaw na Myen salang ni myit n hkrum ai nga nna kade ningdang ai rai timung, dai aten hta n-gun ja dik rai nga ai Hp.S.P.L Myen Mung Masa Hpung ningbaw ni mahtang, Jinghpaw salang ni hpyi shawn ai hku myit hkrum dawdan sai re majaw, shanhte mung kaning n chye di, myit hkrum lawm ra ai hku rai malu ai. Kaja wa nga yang, Myen, Sam ni gaw Jinghpaw Mung byin wa ai shaloi, Jinghpaw ni a npu taw na hpe grai n ra ai sha n ga, grai n rai dum ai majaw rai nga ai.
Jinghpaw Mung a lamu ga jarit hte seng nna, Myitkyina ginwang hta lawm ai Udi Uga Jinghpaw bumga ni hpe, Myen mung Kahta ginwang hta bang shalawm kau ai lam gaw, Jinghpaw Mung ngu ai hta Myitkyina hte Manmaw Myen Sam ni malawng nga ai pa layang ni hpe bang shalawm ya ai hte maren, Jinghpaw ni malawng nga ai bumga ni hpe Myen mung de galaw bang ya ai hku rai nga ai. Anhte Jinghpaw salang ni ra sharawng ai hku Myen salang ni hkan ya ai zawn, anhte mung shanhte ra ai hku hkan ya ra nga ai. Htinglu htinglai lam hpe n ningdang kau mai nga ai.
Gawda ai Ningpawt Ninghpang Uphkang Tara Upadi hkrang bawng dawdan ka lajang nga ai Mungbawng Rapdaw ni hta rai timung Jinghpaw salang ni gaw Mungdaw ni a ahkang aya hte seng nna ram ram myit jasat hpyi shawn ai, bawngban ai hte lu ging ai ahkang aya ni lu hkra dara la ai. Ningdang ra ai lam ni hta aja awa ningdang ga ai. Dai majaw lu ging ai ahkang aya ni lu ai hku rai nga ai.
Amerika mung na mungdaw ni a ahkang aya daram madang n tsaw ai rai timung, Munghpawm Myen Mung Asuya ginjaw hta, Mungdaw ningbaw ni langai hpra lawm na ahkang aya lu ai majaw, Myen mung ting uphkang ai lam ni hte, maigan mungdan ni hte matut mahkai ai mungga lam ni yawng hta rai tim, tsun shaga bawng lawm lu ai ahkang aya ni lu nga ai.
Jinghpaw Mung a ningbaw gaw, Jinghpaw amyu nan rai ra ai ngu, Jinghpaw Mung a Gawda ai Uphkang Upadi hta alak mi ahkang aya jaw tawn nga ai. Jinghpaw Mungdaw Asuya hta Jinghpaw hte Jinghpaw n re ai(Myen, Sam) ka-ang hkup hpra rai ra ai ngu rap ra ai hku garan tawn ya nga ai.
Jinghpaw Mung Kongsi ngu ai Mungbawng Rapdaw gaw, Jinghpaw mung Uphkang Upadi hkrang hta madun tawn ai, mung galu kaba nga mai na amu magam yawng hpe, dai Rapdaw hta bawng dawdan, Upadi galaw shagrin na ahkang aya ni jaw tawn nga ai. Dai ahkang aya ni hta, Jinghpaw mung ting na Hkandawk Hkanse ni lahkawn hta la lu na hte, dai gumhpraw hte mung a galu kaba ngamu ngamai ai lam amyu myu galaw lajang la lu na ahkang aya ni rai nga ai.
Jinghpaw Mungdaw a ahkang aya ni hte seng nna, 1947 ning, shanglawt la na Mungbawng Rapdaw hta bawng dawdan ka lajang tawn ai, Munghpawm Myen Mung a Gawda ai Ningpawt Ninghpang Uphkang Tara Upadi Hkrang laika hpe tam hti yu yang, dai ni na Jinghpaw Mungdaw hpe jaw tawn ai ahkang aya ni hte kade daram wa shai mat nga ai lam ni hpe chye lu na ga ai law.
Ref; Jinghpaw Mung hte Ngai Wabaw Zau Rip Page (71-81) and (page 94-102)
Credited to: www.kachinnet.net
No comments:
Post a Comment